Powrót do bloga
Technology

Co to jest dług technologiczny i jak nim zarządzać?

Autor Grzegorz Dybowicz Lead Front-end Developer
Dług technologiczny (ang. technical debt) to - w dużym uproszczeniu - pojęcie odnoszące się do kompromisów, które są podejmowane podczas tworzenia oprogramowania w celu szybszego dostarczenia produktu lub funkcji kosztem jakości kodu. Może obejmować tymczasowe obejścia, skróty i techniczne kompromisy, które później mogą wymagać dodatkowego nakładu pracy na poprawki i optymalizacje.

Dług technologiczny pojawia się często w wyniku decyzji oszczędnościowych, które mogą prowadzić do długoterminowych konsekwencji finansowych.


  1. Przyczyny powstawania długu technologicznego:

Kto jest dłużnikiem, a kto wierzycielem w długu technologicznym?

Dług w klasycznym rozumieniu jest wtedy, gdy dłużnik ma zobowiązanie u wierzyciela. Aby to wyjaśnić posłużmy się przykładem:


Adam, która ma oprogramowanie w swojej firmie, wymyślił nową funkcjonalność w module faktur. Poprosił o wycenę swojego programistę - Karola.


Karol stwierdził, że zadanie będzie wymagało przeróbki części systemu i zajmie mu to tydzień pracy. Jest, co prawda, opcja aby zrobić to szybciej – w jeden dzień, ale będzie to rozwiązanie tymczasowe, nieoptymalnie (nie będzie działać szybko), obciąży bazę danych oraz będzie praktycznie nie do rozszerzenia o kolejne funkcjonalności.

Adam stwierdził, że bardzo zależy mu na czasie i wizja posiadania nowej funkcjonalności już jutro skłoniła go do podjęcia decyzji o wybraniu “tańszego” (celowo w cudzysłowie) rozwiązania.


Adam, świadomie lub nie, właśnie zaciągnął dług technologiczny. Odpowiadając zatem na pytanie postawione wcześniej - dłużnikiem jest Adam, a wierzycielem - aplikacja. Adam, wybierając rozwiązanie tymczasowe, zaciągnął dług, który będzie musiał spłacić w przyszłości z odsetkami.

Mówiąc wprost:

W przyszłości takie samo zadanie będzie trwało dłużej czyli po pierwsze - będzie to więcej kosztowało, a po drugie - tempo wdrażania nowych funkcjonalności będzie dużo mniejsze.

Jak sprawdzić czy mój produkt ma dług technologiczny?

1. Przestarzały, nieestetyczny wygląd


Aplikacja jest niespójna wizualnie - te same elementy (np. przyciski) na każdym ekranie wyglądają inaczej (mają inny rozmiar, marginesy, kolory) lub zachowują się inaczej np. sortowanie w tabeli na jednym ekranie obsługujemy, klikając na nazwę kolumny, a na kolejnym – wybierając wartości z listy.


2. Wolne działanie, spadek wydajności i brak nowych funkcji


Brak nowych funkcji negatywnie wpływa na całościowy rozwój systemu. Każda zmiana powoduje, że system musi być testowany “od nowa”, można dzięki temu wykryć błędy (tzw. bugi). Wybieranie rozwiązań “tymczasowych”, nie do końca przemyślanych, może spowodować spowolnienie systemu.


Przestarzałe rozwiązania i zduplikowane funkcje mogą zwiększać ryzyko wystąpienia błędów, co negatywnie wpływa na wydajność aplikacji i doświadczenie użytkownika. Nieoptymalne zapytania do bazy danych lub niepotrzebne obliczenia to tylko wierzchołek góry lodowej.


Często takie rozwiązania są wymuszane pod presją czasu, a wraz z rozwojem systemu powodują stopniowe spowolnienie systemu.


3. Zmiana prostej rzeczy zajmuje dużo czasu 


Wynika to z tego, że w systemie z długiem technologicznym, rozwiązania są pisane tak, aby działały dla końcowego użytkownika, a nie koniecznie tak, aby je w łatwy sposób rozszerzać, czyli dodawać nowe funkcje.  


Czasem z pozoru prosta rzecz może być bardzo czasochłonna, właśnie przez kod napisany “na szybko”. To jest właśnie etap spłacania długu technologicznego (z odsetkami!). 


4. Coraz częściej słyszysz “nie da się tego zrobić” 


Oczywiście są rzeczy których faktycznie nie da się zrobić,  ale… w dużej części przypadków nie da się tego zrobić ze względu na skomplikowanie i zawiłość kodu. 


5. Nikt nie chce pracować przy Twoim projekcie 


I tutaj chodzi zarówno o programistów w Twojej firmie jak i podwykonawców. 

Są technologie, które powodują, że u niektórym włosy stają dęba. Programiści nie chcą dotykać kodu, grzebanie w przestarzałej technologii jest dla nich nieatrakcyjne. 


W wielu przypadkach proponowanym rozwiązaniem jest.. przepisanie systemu w innej technologii. 


6. Coraz mniej rzeczy w systemie dzieje się automatycznie 


Wraz z rozwojem systemu (i często zaciąganiem długu technicznego) komunikacja pomiędzy modułami może być trudniejsza do zrealizowania lub w skrajnych przypadkach - niemożliwa.  


Wówczas ta odpowiedzialność przenoszona jest na użytkownika: 



7. System nie jest testowany 


Mam na myśli tutaj zarówno testerów manualnych, którzy fizycznie klikają po aplikacji w celu znalezieniu błędów, jak i testy zaprogramowane, które uruchamiają się automatycznie przy każdym wdrożeniu. 


Jak zarządzać długiem technologicznym?

Jeśli już wiesz, że Twój system czy aplikacja ma przestarzałe rozwiązania, luki bezpieczeństwa, potrzebuje nowych funkcjonalności, ponieważ koszty utrzymania stały się zbyt wysokie, warto opracować plan, który pomoże w zarządzaniu długiem technologicznym.


Brak aktualizacji oprogramowania i audytu infrastruktury może prowadzić do wystąpienia luk bezpieczeństwa, które sprzyjają włamaniom i atakom hakerskim.

Możesz zwrócić się w tym celu do firm IT, które zajmują się wsparciem w tym zakresie lub - jeśli nie możesz sobie na to pozwolić - spróbować opracować taki plan wraz ze swoim działem IT.


1. Identyfikacja i ocena długu technologicznego



2. Priorytetyzacja zadań związanych z długiem technologicznym



3. Refaktoryzacja kodu



4. Automatyzacja testów



5. Edukacja i kultura zespołu



6. Transparentność i komunikacja



7. Planowanie i strategia



8. Regularne przeglądy i aktualizacje



Prawidłowe zarządzanie długiem technologicznym zapewnia dalszy rozwój systemu i - co za tym idzie- firmy, ale wymaga to ciągłej uwagi i zaangażowania całego zespołu. Kluczowe jest utrzymanie równowagi między bieżącymi wymaganiami biznesowymi a długoterminowymi celami technicznymi, aby zapewnić zdrowy rozwój i utrzymanie systemu.


Podsumowanie

Wyżej wymienione punkty nie napawają optymizmem. ale zastanówmy się: czy dług technologiczny jest faktycznie taki zły, jak go malują?


Otóż życie nie jest zero-jedynkowe i można podzielić dług na dobry i zły - analogicznie do długu finansowego. Nie można powiedzieć że kredyt hipoteczny rozsądnie zaciągnięty jest złym długiem, ale chwilówka na “zachcianki” - już tak. 

Dobry dług technologiczny jest świadomie zaciągnięty i - przede wszystkim -spłacony na czas, bo jeśli nie będziemy o nim myśleć, to w dłuższej perspektywie może narobić nam sporo kłopotów. 

Grzegorz Dybowicz
Lead Front-end Developer
Doświadczony programista Angular z analitycznym umysłem. Jego dbałość o jakość i szczegóły (zarówno w kodowaniu, jak i jego kulinarnych pasjach) sprawia, że jest nieocenionym wsparciem w dziedzinie front-endu.
Udostępnij

Pomożemy Ci osiągnąć cele biznesowe

Pomożemy Ci osiągnąć cele biznesowe

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach
Podobne artykuły

DigitalOcean - co to jest i dlaczego to najlepsza chmura dla programistów
Hosting w chmurze to obecnie najpopularniejsza forma przechowywania i udostępniania aplikacji ora...
Wady i zalety gotowych systemów CRM
Systemy CRM (Customer Relationship Management) stanowią podstawę skutecznego zarządzania relacjam...
Płatności online - porównanie popularnych bramek płatności w Polsce – PAYU, Przelewy24 i Tpay
Systemy płatności internetowych to duże ułatwienie. Ich największą zaletą jest szybkość, co daje ...